Escudo de la República de Colombia Escudo de la República de Colombia



Gunnera tajumbina


Tratamiento taxonómico

Gunnera tajumbina Mora sp. nov. Fig. 58 Tipo. Colombia: Nariño, Municipio de La Cruz, carretera La Cruz-Tajumbina, 29 Jul 1977, Díaz et al. 851, fr (Holótipo COL). Plantae statura magna, rhizomatosae, rhizoma ad apicem 6 cm lato. Lepidophylla 5 cm longa, latitudine variabilis, ad basim 6 mm lata, costa incrassata, lateribus chartaceis, laciniato-fimbriatis, utrinque glabra. Folia petiolo usque 2 m longo, ad basim 1.2 cm lato, aculeato, aculeis acutissimis, usque 5 mm longis; lamina reniformis, 90 cm lata, cordata, 5-lobata, omnes vero lobi apice rotundato, sinubus majoribus 1/3 radii laminae profundis, omnes sini rotundati, marginibus integerrimis, spiniscentibus, supra areolata, scaberrima, areolis singulis emergentiis spiniformibus coronatis, subtus nervis nervulisque dense reticulatis, aculeis 5 mm longis praeditis, sparse pilosis vel glabris, laevigatis. Inflorescentia ad anthesim 50 cm longa, sessilis; rachidi puveruli, ad basim 1.5 mm lati, atropurpurei, sparse pilosi leviter rugosi; ramulis inflorescentiae et infructescentiae 9-15 cm longis, 2.5 mm latis, rugosis, sparse pilosis, atropurpureis; bracteis inflorescentiae 2.5-3 cm longis, 2-3 mm latis, interdum minoribus, linearibus interdum spatulatis, marginibus integerrimis, effractis, deinde plerunque pseudolaciniatis, lateribus chartaceis, utrinque glabris, costa apicem versus incrassata. Flores hermaphroditi: sepalorum basi triangulari, stricta, 1 mm longa, marginibus chartaceis. Petala ignota. Stamina 2, antheris orbicularibus, ad anthesim 1.5 mm longis, 1.5 mm latis, non apiculatis, filamentis 1 mm longis. Ovarium stato juvenile 1 mm longum, cylindricum. Fructus subcylindricus, minute pedicellatus, cum pedicello 2 mm longus, 1.6 mm latus, angulatus, sepalorum basibus triangulari coronatus. Plantas de gran porte, rizomatosas, rizoma en el ápice 6 cm lat. Lepidofilos 5 cm long., ancho variable, en la base 6 mm lat., nervio medio engrosado, flancos cartáceos, laciniado-fimbriados, por ambos lados glabros. Pecíolo hasta de 2 m long., en la base 1.2 cm lat., espinoso, espinas agudísimas, hasta de 5 mm long.; lámina reniforme, 90 cm lat., cordada, 5-lobulada, todos los lóbulos de ápice ampliamente redondeado, senos primarios 1/3 de la lámina foliar profundos, todos los senos ampliamente redondeados, márgenes enteros, espinescentes; haz areolada, escabra, aréolas individuales coronadas por emergencias espinosas; envés con nervios y nerviecillos densamente reticulados, provistos de espinas, 5 mm long., dispersamente pilosos o glabros, lisos. Inflorescencia en la antesis 50 cm long., sésil; raquis pubérulo, en la base 1.5 mm lat., atropurpúreo, dispersamente piloso, ligeramente rugoso; ramificaciones de la inflorescencia e infructescencia 9-15 cm long., 2.5 mm lat., rugosas, dispersamente pilosas, atropurpúreas; brácteas de la inflorescencia 2.5-3 cm long., 2.5-3 mm lat., a veces menores, lineares, a veces espatuladas, frágiles, por tanto a menudo pseudolaciniadas, márgenes enteros, hacia ambos lados glabras. Flores hermafroditas: base de los sépalos triangular, rígida, 1 mm long., márgenes cartáceos; pétalos desconocidos; estambres 2, anteras orbiculares, en la antesis 1.5 mm long., 1.5 mm lat., no apiculadas, filamento 1 mm long.; ovario en estado juvenil 1 mm long., cilíndrico. Fruto subcilíndrico, ligeramente pedicelado, con el pedicelo 2 mm long., 1.6 mm lat., anguloso, coronado por las bases triangulares de los sépalos. Distribución: Bosques andinos residuales en la Cordillera Oriental en el Nudo de los Pastos, Nariño y Putumayo, alt. 2500-3000 m (Mapa 6). Material examinado. NARIÑO: Municipio de San José, carretera Pasto-La Cruz, entre Plazuelas y San Bernardo, 28 Oct 1962, Mora 2414 (Parátipo COL); carretera Pasto-Buesaco, Alto de Daza, 20 Jul 1971, Mora 4719, fl (Parátipo COL). PUTUMAYO: Carretera entre San Francisco y Mocoa, kilómetro 83, 10 Ene 1974, Mora 6556, estéril (Parátipo COL).


Figuras

Figura 58. Gunnera tajumbina (S. Díaz et al, 851). a, hoja; b, detalle de la haz y del envés foliar; c, brácteas de la inflorescencia de diferente tamaño; d, fruto y estambre; e, estambres; * tamaño y forma normal.
Mapa 6. Distribución geográfica de Gunnera caucana, G. manicata, G. tajumbina y G. tamanensis.

Relacionados

Panke

Material en COL

Díaz 851

Flora

Haloragaceae