Escudo de la República de Colombia Escudo de la República de Colombia



Steiractinia quetamensis


Tratamiento taxonómico

Steiractinia quetamensis Díaz & Vélez sp. nov. Fig. 8 Tipo. COLOMBIA, CUNDINAMARCA: Quetame, carretera Bogotá-Villavicencio, río Negro, 1400 m, 21 Jul 1979, T.F. Stuessy et al. 5644 (Holótipo COL). Frutex 3 m altus ramis teretibus sericeo pubescentibus. Foliis chartaceis oppositis petiolatis, petiolo 0.7-1.5 cm longo hirsuto; lamina angusto-ovata basi cuneata apicem versus attenuata acuminata vel acuta 7.2-10,1 cm longa x 2.5-4.0 cm lata, margine serrata leviter revoluta; supra strigosa dense pilis acutis basi callosis praedita; infra triplinervis nervis secundariis prominentibus ramificato-reticulatis, hirsuto-sericea. Inflorescentia cymose paniculata plerumque 3-5 capitulis praedita, terminalibus et lateralibus ramulis pubescenti-hirsutis; foliis inflorescentiae inferioribus reliquis similibus sed brevioribus, summis bracteis lanceolatis; pedunculis capitulorum gracilibus 3.0-6.0 cm longis, pedicellis 1.8-2.5 cm longis pubescenti-hirsutis; involucro hemispherico usque ad 1.1 cm alt. x 1.2 cm diám., biseriato, 4 bracteis exterioribus angusto-ovatis, reflexis acuminatis 7.2-9.3 mm long x 2.8-3.3 mm lat. leviter strigosis, 4 bracteis interioribus angusto-ovatis 8.4-10.1 mm long x 2.7-4.5 mm lat, membranaceis translucidis glabris vel leviter pilosis; paleis ligulorum ovatis, inaequalibus, maioribus 10.5-15.8 mm long x 4.8-5.4 mm lat, minoribus 6.4-7.0 mm long x 1.8 mm lat, membranaceis, glabris, translucidis, eroso-ciliatis; paleis flosculorum naviculari-amplectantibus 7.0-8.0 long x 2.2 mm lat, membranaceis, acutis, eroso-ciliatis; ligulis radiatis, luteo-aurantiis anguste-ellipticis, apice truncatis bidentatis, corolla 11.0-12.0 mm long x 3.3 mm lat, tubulo 1.6-1.9 mm long, supra glabra infra sparsissimis pilis munita; flosculis disci tubulosis hermaphroditis, luteis, 5-dentatis (dentibus papillosis), corolla 5.6-7.0 mm long x 2.5 mm lat, tubulo 2.5-2.9 mm long. glabris; achaeniis 4.4-4.6 mm longis x 2.2-2.5 mm latis obovatis moderate compressis, 4 angulosis, sparce villosulis, fuscis leviter maculatis, margine alatis alis lateralibus circa 0.5 mm lat; pappo aristato-scabrido. Plantas arbustivas hasta de 3 m alt, tallos cilíndricos, seríceos. Hojas pecioladas, pecíolos acanalados con la base ensanchada y ligeramente amplectante, de 0.7-1.5 cm long, cubiertos por indumento seríceo; lámina foliar discólora, cartácea, angosto-ovada, de 7.2-10.1 cm long x 2.5-4.0 cm lat, ápice agudo a acuminado, base cuneada, margen serrada y ligeramente revoluta, haz foliar estrigosa, venas principales promínulas, envés densamente seríceo, nervios principales y retículo prominentes. Inflorescencias terminales y en las axilas de las hojas superiores, constituidas por cimas de 3-5 capítulos subtendidos por brácteas foliáceas similares a las hojas y decrecientes hacia el ápice, pedúnculos de 3.0-6.0 cm long, pedicelos de 1.8-2.5 cm long, con indumento similar al de los tallos; involucro hemisférico hasta de 0.8-1.1 cm alt x 1.1-1.2 diám, biseriado, filarias cóncavas desiguales, las externas 4, angosto ovadas y reflejas y con el ápice acuminado, de 7.2-9.3 mm long x 2.8-3.3 mm lat, mitad inferior endurecida, mitad superior herbácea, cara ventral glabra y brillante, pilósula hacia el ápice, cara dorsal laxamente estrigosa las internas 4, angosto ovadas, 8.4-10.1 mm long x 2.7-4.5 lat, membranáceas y translúcidas, cara dorsal glabra o ligeramente pilosa en la mitad superior, margen eroso-ciliada, ápice redondeado o agudo; páleas de las lígulas obovadas, desiguales y decrecientes hacia el interior, las mayores 10.5-15.8 mm long x 4.8-5.4 mm lat, las menores 6.4-7.0 mm long x 1.5-1.8 mm lat, membranáceas, glabras, translúcidas, margen eroso-ciliada, ápice agudo, páleas de los flósculos naviculares y amplectantes, 7.0-8.0 mm long x 2.2 mm lat, membranáceas, ápice agudo y eroso-ciliado. Flores liguladas ca. 12, angosto-elípticas, amarillas, corola de 11.0-12.0 mm long x 2.7-3.3 mm lat, porción tubular de 1.6-1.9 mm long, cara ventral glabra, cara dorsal pilósula en la garganta y sobre los nervios, ápice truncado; bidentado; flósculos hermafroditas numerosos, amarillos, corola de 4.4 mm long, porción tubular de 1.9 mm long, regulares infundibuliformes, glabros, dientes triangulares ca. 0.5 mm long, externamente pilósulos y papilosos, anteras 3.0 mm long, ligeramente caudadas, ramas del estilo aplanadas 'y papilosas, ovario 4.5 mm long x 1.0 mm lat, estrigoso. Aquenios obovados, cupulados, 4 angulosos, 4.4-4.6 mm long x 2.2-2.5 mm lat, fuscos y tenuemente manchados, ligeramente estrigosos, aletas laterales ca. 0.5 mm lat, claras y sobresalientes, aletas dorsales ca. 0.5 mm lat, aristas del papus 1.8-3.8 mm long, desiguales, estrigosas y caedizas. Crece entre 1400 y 1500 metros de altitud; florece y fructifica entre julio y septiembre. De Steiractinia quetamensis se conoce escaso material, factor que no permite una mejor diagnosis; a esta circunstancia se agrega el hecho de convivir en forma simpátrica con Oyedaea reticulata Blake, comportándose como una especie críptica que tan solo puede diferenciarse de su similar por la estructura del capítulo, y en particular por la forma de los aquenios maduros. El aquenio de S. quetamensis es más ancho, presenta las aletas más desarrolladas, incluida una dorsal muy notoria; es menos manchado y sus aristas centrales son libres y caedizas a diferencia de las membranáceas de Oyedaea. Material examinado. COLOMBIA, CUNDINAMARCA: Quetame, Monte Redondo, 1400-1500 m, 7 Sep 1917, F. W. Pennell 1860 (GH).


Figuras

Figura 8. Steiractinia quetamensis Diaz & Vélez sp. nov. a— rama florifera; b— lámina foliar; c— capitulo; d— pálea de un flósculo; e— flósculo; f— aquenio. (a, c—f tomado de Stuessy et al. 5644; b tomado de Pennell 1860)

Relacionados

Steiractinia

Material en COL

Stuessy 5644

Flora

Asteraceae Heliantheae I