Escudo de la República de Colombia Escudo de la República de Colombia



Dugandiodendron urraoense


Tratamiento taxonómico

Dugandiodendron urraoense G. Lozano-C., sp. nov. Fig. 12 Tipo. Colombia: Antioquia, límites entre Urrao y Caicedo, Alto Caicedo, 8 Oct 1977, G. Lozano-C., J. Rivera & P. Ruiz 2971, fl, fr (Holótipo e isótipo COL). Arbor 20 m alt., trunco 0.30 m diam. ad altitudinen pectoris, cortice cinereo; ligno extus albido, intus nigro-marmorato; ramulis teretiusculis lenticellatis. Gemmae 7.10 cm long.; cataphyllo extrafoliari amplectenti deciduo eburneo e petiolo liberum, chartaceo flavovirenti, glabro sed praeter apicem flavido-tomentosum. Folia alterna petiolata; petiolo 0,44-0.74 cm long., glabro vel sparsim piloso, ecicatricato; lamina late obovata chartacea integerrima, 7.90-12,70 cm long. x 5.90-10.75 cm lat., basi attenuata, apice emarginato, supra glabra, infra sparse tomentosa (sed parte terminan costae mediae flavidolanata); nervis lateralibus utrinque 13-16, Flores pedunculati, 1-2 hypsophyllis vaginalibus amplectentibus deciduis a perianthio insertionibus manifeste distantibus; pedunculo exili 2.72 cm long. glabro; sepalis 3, glabris, in alabastro ellipticis chartaceis, apice mucronulato; petalis 9, glabris, alabastro navicularibus eburneis; staminibus 98 linearibus in 5 seriebus adscendentibus spiraliter dispositis, connectivo in apice setaceo 6.0 mm long. protento; gynoecio sessili strobiliformi eburneo; carpellis 6-11,5 costatis in statu fructifero. Fructus obovatus asymmetricus glaber, 2,53 cm long x 1,47 cm diam. Árbol 20 m alt. 0.30 m en diám. altura del pecho, corteza grisácea, olor similar al de las Lauraceae, madera exteriormente crema, interiormente veteada de negro. Ramillas glabras, verde oscuro teñidas de vino tinto; catáfilo amplectente, verde amarillento, cartáceo, glabro a excepción del ápice el cual presenta indumento largo de color amarillo, 4.80-11.0 cm long., no adnato al pecíolo. Pecíolos sin cicatriz, más o menos teretes, estriados y con un surco medial longitudinal por la cara adaxial, 0.44-0.74 cm long. (M = 0.55 cm, N = 15) x 0.21-0.35 cm diám. (M = 0.26 cm, N = 15), glabros o con escasos pelos esparcidos; lámina foliar anchamente obovada, con marcas de prefoliación erecta heliciconvoluta, cartácea, 7.9-12.7 cm long. (M = 0.08 cm, N = 15) x 5.9-10.75 cm lat. (M = 8.02 cm, N = 15), haz glabra, verde oscuro brillante, envés verde amarillento con indumento esparcido a excepción de la terminación de la costa la cual presenta indumento lanoso de color amarillo, ápice emarginado, base atenuada, margen entero; costa impresa por la haz, prominente por el envés, nervios laterales penninervios, 13-16 (Mo = 15, N = 15), más o menos prominentes por ambas caras, anastomosándose cerca del margen y divergen del nervio medio en ca. 54º. Flores con pedúnculos delgados, 2.72 cm long. x 0.46 cm diám., glabros; 1-2 hipsófilos vaginales, distanciados de la inserción del perianto; 3 sépalos elípticos, cartáceos, base truncada, ápice mucronulado; 9 pétalos naviculares, color crema, con los interiores de menor tamaño; estambres lineares, color crema, 98 (una flor examinada), dispuestos en cinco series espiraladas, el conectivo termina en una prolongación setácea de 7.9 mm; gineceo sésil estrobiliforme multicarpelar, carpelos 6-11 formando un solo órgano. Fruto obovado asimétrico, verde citrino, 2.58 cm long. x 1.58 x 1.47 cm diám., cada carpelo con ca. 5 costillas longitudinales. Distribución. Bosque subhigrofítico isomesotérmico frecuentemente nublado en la Cordillera Central de los Andes Colombianos en el Departamento de Antioquia a una altura de ca. 1900 m. Material examinado. ANTIOQUIA: Urrao, vereda La Ana, 7 Oct 1977, Lozano, Rivera & Ruiz 2970, fl (COL, HUA, K, MA, MEDEL, MO, NY, P, PSO, RB, US, USM, VEN). Nombre vernáculo. Alma negra, Gallinazo (región de Urrao). Dugandiodendron urraoense es afín a D. argyrothrichum en la forma de la hoja, pero se aparta por tener hojas por el envés glabras o con escasos pelos de color amarillo (vs. hojas cubiertas de indumento plateado), lámina foliar de menor tamaño; menor número de estambres (98 vs. 182) y menor número de carpelos (6-11 vs. 17-25). También se asemeja a D. yarumalense en la forma y tamaño de la lámina foliar, especie de la cual difiere por tener pecíolos más cortos (0.44-0.74 vs. 1.05-2.12 cm long.), pecíolos y envés foliar glabros o con escasos pelos (vs. cubiertos por largo tomento), mayor número de estambres (98 vs. 83-89) y relativamente menos carpelos (6-11 vs. 10-14).


Figuras

FIGURA 12. Dugandiodendron urraoense (G. Lozano 2971). a, hábito de crecimiento; (G. Lozano 2970) b, hipsófilo vaginal; c, sépalos; e, pétalos; f, estambre; g, gineceo; h, fruto.

Relacionados

Dugandiodendron

Material en COL

Rivera 2970

Flora

Magnoliaceae